A súa señoría o cocido

Mais, que é o cocido?

Comida constituída fundamentalmente de carne de porco, vaca ou galiña, touciño, chourizos, fabas, patacas e verduras, cocido todo en auga.
Cocido. Dicionario RAL

Guiso de carne, tocino, hortalizas y garbanzos, que se cuecen juntos.
Cocido. Diccionario RAE

Prato de origem europeia, que reúne diversos tipos de carne, batatas, legumes, verduras etc.; fervido.
Cozido. Dicionário Michaelis da LP

En sentido estricto, conxunto de carnes, verduras e legumes cocidas que tradicionalmente foi prato especial, festivo.
Cocido. Diccionario da comida galega. Xavier Rodríguez Baixeras

Vale, e, daquela, que é o pote?

Recipiente de ferro coa barriga en forma de esfera, con tres pés, dúas asas e un aro para penduralo da gramalleira, que se empregaba para cociñar na lareira.
Pote. Dicionario RAG

Comida equivalente en Galicia y Asturias a la olla de Castilla.
Pote. Dicionario RAL

Oi!, entón, que é a ola?

Recipiente de forma redonda, xeralmente de barro e coa boca ancha, usado para cociñar.
Ola. Dicionario RAL

Comida preparada con carne, tocino, legumbres y hortalizas, principalmente garbanzos y patatas, a lo que se añade a veces algún embuchado y todo junto se cuece y sazona.
Olla. Dicionario RAE

E, por se fose pouco…

Sancochado: en Perú, prato semellante ao pucheiro (-á ola podre, ao cocido madrileño-) , preparado con carne de res (carne), col (-verdura-), choclo (-millo-) e iuca (-tubérculo-).
En Perú: revoltallo, cousa desordenada.
Sancochado: en México, comida mal preparada.
Sancochado. Dicionario RAL

Pot-au-feu: prato que normalmente consiste en carne de vacún e unha mestura de verduras, e que se cociña lentamente en agua con herbas aromáticas.
O pot-au-feu elabórase tradicionalmente con anacos de macreuse (peza de carne magra dos músculos de ombro das reses), de costelas e de rabo. Acompáñase con ósos de medula.
Pot-au-feu. Dictionnaire de l’académie française


En resumo
Dez (e pico) curiosidades sobre o cocido
- Cocido vén da técnica de culinaria de elaboración: cocer, cociñar en auga cunha fonte de calor externa.
- En senso estrito, cocer é transformar un alimento a través de calor.
- Así, podemos cocer nun medio seco, en medio líquido ou en medio graxo.
- De xeito máis amplo e popular, referímonos a cocer como a técnica de cocción nun medio líquido, en concreto, auga.
- A cocción en auga é a segunda das técnicas que utilizou o homo sapiens para traballar os alimentos que consumía.
- A primeira foi a cocción en medio seco; para asar, só necesitaba lume.
- Para cocer necesitaba unha fonte de calor pero tamén un recipiente.
- E todo desde que descubriu que cocer abrandaba os alimentos.
- Soubo, tamén, que lles proporcionaba mellor sabor.
- A partir de aí empezou a experimentación e tamén a historia do cocido.

- Non podemos falar, polo tanto, dunha orixe concreta do cocido.
- Segundo moitos historiadores, a orixe próxima dos cocidos iberos como o entendemos na actualidade, está na adafina xudea.
- A súa xénese mestúrase cun prato practicamente idéntico que trouxeron os cartaxineses.
- Outros, pola contra, sosteñen que a propia adafina é unha palabra de orixe árabe.
- En esencia, veñen sendo moi semellantes: garavanzos, carne (basicamente cordeiro) e diversas hortalizas.
- Cara ao século V, aboliuse a prohibición bíblica de comer carne de porco sentando unha das bases do cocido moderno.
- A chegada do ají , da man de Colón, dá un novo vuelco ao cocido: coa incorporación do pemento, o chourizo pasa a ser imprescindible.
- A pataca, que tamén trouxo Colón, non entraría a formar parte do cocido ata mediado o século XIX.
- Existe notable incertidume respecto a presenza de fabas no lugar de garavanzos en determinados cocidos.
- É o caso das variantes latinoamericanas do cocido, ou do cocido montañés.
- Disque, tamén, aínda que non hai unanimidade, do cocido galego tradicional.
- O que é cocer, cócese de todo e en todas partes do mundo.
- Se falamos de cocido, o nome vai acompañado en moitos casos do xentilicio da zona: galego, madrileño, maragato…
- Noutros casos, pola contra, ao prato resultante de cocer determinados ingredientes en auga dáselle o nome da tarteira da cocción.
- Así atopamos o pote, a escudella, o pucheiro…
- Seica é o caso da olla podrida castelá do século de ouro que, en forma e fondo, ten moito que ver co cocido.
- En Francia, por exemplo temos a oille, sopa ou potée da cociña antiga, resultado do cocido de diversas carnes e verduras.
- Máis actual, e salvando as distancias, está o pot-au-feu.
- En Portugal é, tamén, cozido (à portuguesa).
- A versión peruana, por poñer un exemplo, leva por sona sancochado.
- Ao longo do mundo existen mil e unha sonas e variedades.
- Entre elas, claro está, a do cocido galego.
- E, dentro dunha mesma sona, poñamos por caso cocido galego, cada quen acaba por facer o que lle peta.
- Na súa orixe próxima o que lle peta era o que a xente humilde tiña a man, o produto da terra e do momento.
- Así, non existe unha única receita do cocido galego; tampouco do de Lalín; nin, por suposto, do que eu fago na miña casa.
- Do mesmo xeito, non existen dous comedores de cocido iguais.
- En Galicia, en España, é un dos pratos que ten feito correr máis regueiros de tinta.
- Trátase dunha das receitas sobre as que se escriben máis tópicos e tamén barbaridades.
- A día de hoxe, por exemplo, na súa entrada “cocido”, a Wikipedia diferencia entre o cocido galego e cocido de Lalín.
- Sobre o cocido galego escribe: “adóitase aderezar con pemento e aceite de oliva extra-virxe”.
- Para algúns, o cocido pode ser unha evolución do caldo, ao que se lle vai engadindo chicha para facelo máis substancioso.
- A base de enriquecer o caldo, chega o momento en que este pasa a ser secundario (!).
- É cando o protagonismo do prato pasa á súa parte máis sólida: o cocido!
- Nace a diferenza entre o cocido de diario e o cocido de festa.
- Para moita xente fóra de galicia, ente o pote galego e o cocido galego.
- Tamén, as diferenzas entre os cocidos labregos e os burgueses.
- Pero, as principais diferenzas veñen da tradición e a historia en cada lugar concreto.
- Aínda que tamén é certo que ao longo da historia se produciron moitos préstamos entre cocidos veciños.
